پل قدیم دزفول (ساسانی)

پل ساسانی دزفول  یکی از قدیمی‌ترین پل‌های جهان است که همچنان کاربری خود را حفظ کرده است

 

قدمت پل باستانی دزفول به دوره ساسانیان باز می‌گردد. در سال ۲۶۰ میلادی، هنگامی‌که شاپور اول ساسانی در جنگ با والرین پیروز شد با به کارگیری اسرای رومی به احداث پلی روی رودخانه دز پرداخت. به دستور وی ۷۰ هزار اسیر رومی کار ساخت این پل را شروع کردند. برای حفاظت از پل نیز قلعه‌ای بنا شد که در محل قدیمی آن محله‌ای به همین نام (قلعه) وجود دارد. از آنجا که رومی‌ها در ساخت پل شرکت داشتند این پل نام رومی به خود گرفت و به‌عنوان پل رومی نیز شناخته می‌شود. البته رومن گیرشمن، باستان‌شناس فرانسوی، چنین بیان کرده است که:

ایرانی‌ها نیازی به علم مهندسی رومی‌ها نداشتند و آن‌ها را به‌عنوان نیروی کار در ساخت این پل به کار گرفتند.

پل ساسانی دزفول در دوره ساسانیان و به دستور شاپور اول ساسانی ساخته شده است

شاپور با ساخت این پل زمینه را برای لشکرکشی و عبور آسان لشکریانش از رودخانه دز فراهم کرد. همچنین پایه‌های پل را به‌صورت بند یا سد ساختند تا بتوانند سطح آب رودخانه را بالا ببرند و نهرهای اطراف را پر آب کنند. علاوه بر این‌ها شاه‌راه عظیم ارتباطی نیز با ساخت این پل و پل‌هایی در شوشتر و روی رودخانه کرخه ایجاد شد.

 

ساباط محله باقلیون

 

نیمه شعبان 1401

نیمه شعبان 1401 دزفول

روح انتظار با دستیابى به امن و رفاه و رهایى که آرمان‏هاى انسان معاصر و شاید خود ما هم باشد، آرام نخواهد گرفت و کسانى که همراهى حجّت و معیّت محمّد و آل محمّد را مى‏خواهند نمى‏توانند تا این سطح قرار بگیرند و تا این حدّ آرام باشند، که انسان معاصر چه بسا بتواند با تکیه بر علم و عقل و عرفان، بدون نیاز به وحى و مذهب تا این مرحله گام بردارد و با عقل جمعى و روح جمعى و غریزه‏ى جمعى به این مهم نائل آید. پس ما که از ضرورت وحى و اضطرار به حجّت و انتظار حجّت دم مى‏زنیم باید از اول حساب را روشن کنیم و #سنگمان_را_حق _کنیم.
 ‌
 ‌چون ما مدعى هستیم که آدم براى بیشتر از هفتاد سال برنامه‏ریزى شده و معتقد هستیم که بافت و ساخت انسان و جهان با این سطح از رفاه و امن و رهایى سازگار نیست. تحول نعمت‏ها و محدودیت‏ها و خودآگاهى و مرگ‏آگاهى، آدمى را در متن رفاه، راحت نمى‏گذارد و در شب عروسى به فکر عزا و بارهاى سنگین فرداها مى‏اندازد.

 اگر ما مسأله‏ى قدر و استمرار و ارتباطهاى حتى محتمل و پیچیده با عوالم مشهود و غیب را در نظر بگیریم و اگر ما براى این وسعت طرح و تدبیر و تربیت و تشکّل را دنبال کنیم، ناچار انتظار ما از حجّت و انتظار ما براى حجّت شکل دیگرى مى‏گیرد و انتظار ما در جایگاه خویش مى‏نشیند.
‌
 آدمى دلى دارد که با شهادت این عالم تأمین نمى‏شود، که دل آدمى بزرگتر از محدوده‏ى این زندگى است. و همین دل بزرگ، گرایش به غیب را دارد.
قسمتی از کتاب «تو می‌آیی» استاد علی صفایی حائری (عین-صاد)
‌
‌ میدانم؛ تو می آیی...
دوست دارم آن روز که می آیی من باشم...
بهار با تو می آید...
سلام بر تو ای بهار دل ها...
و امید مستضعفان عالم...
عرض تبریک و شادباش محضر مبارک ناموس دهر حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها و حضرت امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام 
و همچنین حضرت امام حسن عسکری علیه السلام و حضرت نرجس خاتون مادر بزرگوار حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه و همه پیروان و شیعیانش
انشاالله در این غروب نیمه شعبان برات عیدی همه ما و همه حاجت مندان بدستان مبارک حضرت نرجس خاتون امضا گردد.

 

آجرکاری بافت قدیم دزفول

دزفول، دیار خانه‌های قدیمی است و یکی از پایتخت‌های معماری و شکوه هنر ایرانی - اسلامی است. معماری در دزفول آدمی را با دنیایی از ظرافت‌ها و زیبایی‌ها آشنا می‌کند که شاید همانند آن در کمتر جایی از این مرزوبوم وجود داشته باشد. بافت تاریخی دزفول که تلاقی فرهنگ و تاریخ مردمان این دیار کهن است، شامل ۲۸ محله قدیمی و درهم‌تنیده است که تزئینات معماری بی‌نظیر آن، دزفول را به «شهر آجری» معروف کرده است. در محدوده بافت تاریخی دزفول بیش از یک‌صد اثر تاریخی ثبت ملی شده شامل مسجد، حمام، گذر و بقعه و خانه وجود دارد.

 

حسینیه ثارالله دزفول

رود دز

آسیاب های آبی دزفول به مانند پل قدیمی دزفول قدمتی بیش از 1000 سال داشته و یادگار دوران ساسانی می باشند.

به این مجموعه اما بعدها در دوران صفوی و قاجار تعدادی دیگر افزوده شد که عمده آثار باقی مانده از آن دوران می باشد.شمار این آسیاب‌ها در دوره‌ی صفویه حدود ۵۰ تا ۶۰ عدد بود که بخشی از آنها بر اثر سیلاب‌های فصلی تخریب شدند.

جالب است بدانید که این آسیاب‌ها مالکیت خصوصی دارند که به آسیابان به اصطلاح محلی «لُوینه» می‌گفتند.

داخل این آسیاب‌ها سنگ ۲ تکه قسمت پایین ثابت بود و بر اثر نیروی آب رودخانه چرخ بالایی به چرخش درآورده می‌شده است. در هر آسیاب پنج نفر کارگر وجود داشته که مسؤولیت‌های مختلفی شامل مسوول گندم آوردن با قاطر، مسوول آوردن گندم‌ها تا سنگ آسیاب، مسوول سنگ آسیاب و مسوول جمع‌آوری آرد داشته‌اند. هم‌چنین یک نفر در شب‌ها مسوول آسیاب بوده است.

در گذشته در فصولی که میزان حجم آب رودخانه کم می‌شد برای بالا آمدن سطح آب و نیز انحراف آب به سمت آسیاب‌ها از سبدهای حصیری که درون آنها را از سنگ پر می‌کردند و روی هم قرار می‌گرفته استفاده می‌شده است که در مجموع تشکیل یک بند انحرافی را می‌دادند و در اصطلاح محلی به آن «چوسله» گفته می‌شد.

آسیاب‌های آبی دزفول در بخش‌های مختلف رودخانه دز پراکنده اند. بخشی از آنها به فاصله حدود ۸۰۰ متر از سد تنظیمی (دزفول) و در جنوب تفریح‌گاه ساحلی دز، بخشی در زیر پل جدید (دوم) دزفول و بخشی دیگر نیز در کنار پل قدیم این شهرستان ساخته شده‌اند. امروزه برای درک بهتر گردشگران از چگونگی کارکرد سازه یکی از آسیاب ها را مرمت و راه اندازی نموده و در کنار آن سفره خانه سنتی ایجاد کرده اند تا مسافران را به حال و هوای قدیم و دوره ای که این آسیاب نان خیلی ها را تآمین می کرده ببرند.

گذر معزی دزفول

پارک ساحلی دز

آسیاب های پل ساسانی دزفول

 

 

آسیاب‌های آبی دزفول یکی از آثار ارزشمند تاریخی شهرستان دزفول به‌شمار می‌روند و به شماره ۳۹۸۴ در ردیف آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است. این آسیاب‌‌های آبی دارای مالکیت خصوصی بوده که به آسیابان به اصطلاح محلی لُوینه می‌گفتند. تعداد آسیاب‌ها در دوره‌ صفویه حدود ۵۰ تا ۶۰ عدد بود که بخشی از آن‌ها در اثر سیلاب‌های فصلی تخریب شدند. آسیاب‌های آبی دزفول در بخش‌های مختلف رودخانه دز قرار دارند. بخشی از آن‌ها به فاصله حدود ۸۰۰ متر از سد تنظیمی دزفول و در جنوب تفریحگاه ساحلی دز، بخشی در زیر پل جدید (دوم) دزفول و بخشی دیگر نیز در کنار پل قدیم این شهرستان ساخته شده‌اند.

پیشینه تاریخی آسیابهای آبی دزفول در ارتباط با پل قدیم دزفول بوده که به دوره ساسانیان باز می گردد اما عمده آثار موجود از آسیاب‌ها که در سه بخش از رودخانه موجود است به دوره تاریخی صفویه و قاجاریه باز می گردد.این سازه‌ها از مصالحی چون قلوه سنگ رودخانه ایی، آجر و با ملات ساروج ساخته شده‌اند.شکل معماری آسیاب‌ها برگرفته از سبک معماری بومی شهرستان دزفول بوده و به صورت یک مجموعه به هم پیوسته ساخته شده و به هم مربط هستند.